TENTOONSTELLING:
DEMERTREFPLAATSEN IN TIJDEN VAN OORLOG
brengt de verhalen van moedige soldaten en burgers terug naar de gemeenschap waar hun verhaal begon.
13 SEPTEMBER 2025
van 09.00u tot 18.00U
O.C. Strooien Dorp
Rillaarsebaan 134 - 3200 GELRODE
GRATIS INKOM
De tentoonstelling 'Demertrefplaatsen in tijden van oorlog' brengt zowel de tragedies als triomfen van de Eerste- en Tweede Wereldoorlog in de stad Aarschot, haar deelgemeenten Gelrode, Rillaar en Langdorp maar ook randgemeenten als Werchter, Rotselaar, Wezemaal, Begijnendijk en Betekom aan het licht. Persoonlijke verhalen van verraad en terreur maar ook van moed en verzet in beeld gebracht met authentieke voorwerpen maken de geschiedenis tastbaar en tonen de impact van oorlog op de bevolking, het militaire geweld en de uiteindelijke bevrijding.
Veertien dagen na de inval van het Duitse leger in België komt het Belgische 9e Linieregiment onder leiding van kapitein Gilson om 16.30u aan in het station van Aarschot. 120 van hen zullen in de daarop volgende Slag om Aarschot het leven laten. Op 19 augustus 1914, vier dagen nadat de Aarschottenaars hun patroonheilige Sint Rochus vieren worden 171 burgers in twee dagen tijd door de Duitse bezetters vermoord en vonden 75 van hen hier de marteldood. Bijkomend gaan officieel 416 huizen in vlammen op, wordt de kerk gebruikt als gevangenis en paardenstal en wordt de hele stad geplunderd. Op 6 september worden nog eens 400 mannelijke burgers in beestenwagens naar Duitsland gedeporteerd.
Wanneer op 10 mei 1940 nazi-Duitsland België binnen valt hangt 18 dagen later de nazivlag op het Brussels koninklijk paleis. Een half jaar later wordt door de Aarschottenaar Lucien Meyer de weerstandsgroep 'Nationale Koninklijke Beweging' (NKB) opgericht die voornamelijk sabotage uitvoert. De weerstandsgroep Fidelio sector 0,75 Aarschot van adjunct-commissaris Jos Claes voert dezelfde opdrachten uit en bekommert zich vanaf 1943 voornamelijk om neergehaalde geallieerde vliegeniers. Het communistische verzet van het Onafhankelijkheidsfront voorziet in het onderduiken van Russische krijgsgevangenen uit de steenkoolmijnen van de provincie Limburg. In tegenstelling tot de weerstand bevinden in Aarschot ook veel collaborateurs. Zo worden veel culturele avonden van zowel DeVlag van Jef van De Wiele (voormalig leerkracht aan de Rijksmiddelbare school) als van het VNV van Staf De Clercq georganiseerd.
Uiteindelijk wordt Aarschot op 5 september 1944 door Britse tankeenheden van de 4e compagnie en het 1e squadron van de Grenadier Guards bevrijdt.
MARTELAREN
Generalmajor Johannes Stenger
Dodelijk getroffen door een verdwaalde kogel afgevuurd vanop de Grote Markt van Aarschot op 19 augustus 1914
Kapitein Georges Gilson
Commandant van de 4e Compagnie van het 9e linie regiment. Leidde de Belgische strijdkrachten in de Slag om Aarschot.
Jef van de Wiele "Jef Cognac"
Oprichter van de Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap (DeVlag) in 1935. Hij was tijdig leerkracht in de Rijksmiddelbare school van Aarschot. In september 1944 werd hij in Duitsland de leider van de Vlaamsche Landsleiding.
Burgemeester Jozef Tielemans
Hij, zijn broer Emile en zijn zoon Louis worden op 20 augustus 1914 als vergelding op de dood van kolonel Stenger doodgeschoten
MILITAIREN
Philip Marie Gustaaf De Coster
Oorlogsvrijwilliger
Onderluitenant bij de 2e karabiniers
Omgekomen in een lijf-aan-lijf gevecht in een hoeve nabij Langemark op 27 augustus 1918.
COLLABORATIE EN VERZET
Adjunct-commissaris Jos Claes
Weerstander van de verzetsorganisatie de Witte Brigade (Fidelio), Sector 0.75 Aarschot.
Hielp samen met zijn broer Léon neergeschoten geallieerde piloten onderduiken in zijn woning en hielp hen later op ontsnappingslijnen. Hij werd op
13 oktober 1943 gefusilleerd in Brasschaat. Zijn broer Léon kwam op 12 mei 1945 te overlijden in Duitsland nadat hij de maand voordien was bevrijd uit het concentratiekamp van Dachau
OPROEP
Pastoor Jozef Dergent
Pastoor van Gelrode sinds 18 november 1913
Doodgemarteld te Aarschot op
28 augustus 1914
Gustave Rens
Piloot Belgisch Leger/R.A.F. Piloot
Als krijgsgevangene ontsnapte hij in 1942 via Frankrijk, Spanje en Portugal naar Engeland en sloot zich aan bij de R.A.F (Royal Air Force).
SS-Schütze Gerard Aerts
Oostfronter
Het Vlaams Legioen/5 Komp 'Nederland'
Begraven op het kerkhof van Selo Gora en op 29 maart 1942 herdacht op de rouwhulde in Zaal "Unitas" in Aarschot
Zoals bij elke tentoonstelling is onze organisatie op zoek naar getuigenissen, fotomateriaal, documenten, .. van zowel openbare instanties, organisaties als particuliere verzamelaars en familie's. Uiteraard wordt voor elk tentoonstellingsstuk een bruikleenovereenkomst afgesloten en worden deze binnen de afgesproken tijd terug bezorgd.
Onze tentoonstellingscurator, Maarten Callaerts, heeft reeds lange ervaring met professionele tentoonstellingen. Als voormalig verantwoordelijke van de kunstcollectie op hoofdzetel van de bank Argenta en oprichter van de kunstorganisatie Investar Fine Arts organiseerde hij de succesvolle tentoonstellingen Kunst- und Wunderkammer (2021) en Eugeen van Mieghem: Kunstenaarsperspectief op de emigranten van Red Star Line (2022). Hij is de oprichter en huidige voorzitter van de Anglo-Belgische vereniging de Major A. A. Gordon Society - www.aagordon.be - en voormalig medewerker van verschillende oorlogsmusea, organisaties en tijdelijke werkgroepen. Zo organiseerde hij in 2014 mee de tentoonstelling 'Gelrode in de Eerste Wereldoorlog' op dezelfde locatie en publiceerde verschillende literaire uitgaven en audiovisuele beeldmaterialen.
Alle tentoonstellingsmaterialen met een financiële of emotionele waarden worden steeds achter gesloten vitrines geplaatst. Ook is de tentoonstelling beveiligd met camerabewaking en zaalwachter. Voor bruikleningen wordt geen tentoonstellingsvergoeding in rekening gebracht.
Heeft u voorwerpen, foto's of andere zaken en wilt u die tijdelijk voor deze tentoonstelling uitlenen? Of wenst u meer informatie?
neem dan contact op met
Maarten Callaerts
Copyright © Alle rechten voorbehouden